Giriş
Teknik analiz, yatırımcıların geçmiş fiyat hareketlerinden yola çıkarak gelecekteki fiyatları tahmin etmelerine yardımcı olan güçlü bir araçtır. Bu analiz türünde sıkça kullanılan araçlardan biri de Üssel Hareketli Ortalama (EMA – Exponential Moving Average) göstergesidir.
EMA, son fiyat verilerine daha fazla ağırlık vererek trendi daha hassas şekilde yansıtır. Ancak tek başına bir EMA değeri yeterli olmayabilir. Bu nedenle, yatırımcılar farklı periyotlardaki EMA’ları kullanarak “EMA Up”, “EMA Nötr” ve “EMA Down” gibi trend yönlerini belirlemeye çalışır. Bu yazıda bu üç kavramı derinlemesine inceleyeceğiz.
EMA Nedir?
EMA, belirli bir dönem boyunca fiyatların ağırlıklı ortalamasını alır. Ağırlık, son verilere daha fazla verildiği için EMA, trend değişimlerine daha hızlı tepki verir.
EMA’nın Özellikleri:
- Son fiyatlara daha fazla duyarlıdır.
- Trend takibinde kullanılır.
- Fiyatın EMA’nın üzerinde veya altında olması yön tayini için önemlidir.
EMA Periyotları
Genelde kullanılan EMA periyotları:
Kısa Vadeli EMA’lar: 5, 8, 13
Orta Vadeli EMA’lar: 21, 34
Uzun Vadeli EMA’lar: 55, 100, 200
Genişletmek gerekirse 5, 8 ,9, 13, 21, 34, 55, 89, 100, 144, 200, 233, 370, 610, 987 diye uzatılabilir
Kısa vade fiyat momentumunu gösterirken, uzun vadeli EMA’lar trendin yönünü anlamaya yardımcı olur.
İdeal EMA Formasyonları
1. EMA Up (Yükseliş Formasyonu)
Tanım: EMA Up durumu, kısa vadeli EMA’ların uzun vadeli EMA’ların üzerinde sıralandığı, tüm EMA’ların yukarı doğru eğimli olduğu bir trend yapısıdır.
Teknik Şartlar:
Kapanış Fiyatı > EMA(5) > EMA(8) > EMA(13) > EMA(21) > EMA(34) > EMA(55) > EMA(100) > EMA(200)
Hepsinin eğimi pozitiftir (yukarı yönlü).
Fiyat genellikle en kısa EMA’nın (örneğin EMA5) üstünde kalır.
Anlamı:
Güçlü ve sağlıklı bir yükseliş trendi vardır.
Alım sinyali olarak değerlendirilir.
Trend takip eden stratejiler için uygundur (örneğin EMA crossover stratejileri).
Kullanım Önerisi:
“Trend devam ediyor mu?” sorusunun cevabı için kullanılır. Dipten alım yerine trend içi pozisyon takibi için uygundur.
2. EMA Nötr (Yatay Formasyon)
Tanım:
EMA Nötr durumu, EMA’ların birbirine çok yakınlaştığı, sırayla karışık pozisyon aldığı, genel eğimin yataya döndüğü bir durumu ifade eder.
Teknik Şartlar:
EMA’lar sıkışmış ve yönsüzdür.
EMA(13) ile EMA(100) arasında sık çaprazlar görülür.
Eğilim belirgin değildir.
Anlamı:
Belirsizlik ve yatay piyasa yapısı mevcuttur. Genellikle bir konsolidasyon ya da karar süreci yaşanmaktadır. Fiyat yönünün netleşmesi beklenmelidir.
Kullanım Önerisi:
Trend takip stratejileri yerine, destek/direnç ve osilatör bazlı stratejiler tercih edilmelidir.
İşlem açmak için “trendin belirginleşmesi” beklenmelidir.
3. EMA Down (Düşüş Formasyonu)
Tanım:
EMA Down durumu, kısa vadeli EMA’ların uzun vadeli EMA’ların altında yer aldığı, tüm EMA’ların aşağı eğimli olduğu bir düşüş trendidir.
Teknik Şartlar:
EMA(5) < EMA(8) < EMA(13) < EMA(21) < EMA(34) < EMA(55) < EMA(100) < EMA(200) Hepsinin eğimi negatiftir (aşağı yönlü). Fiyat genellikle EMA(5) veya EMA(8)’in altında kapanır.
Anlamı: Net bir düşüş trendi vardır. Sat sinyali olarak yorumlanabilir.
Özellikle ayı piyasalarında çok güçlü sinyaller verebilir.
Kullanım Önerisi: Kısa pozisyon almak için uygundur (vadeli işlem, opsiyon gibi). Alım için risklidir, tepki alımları stop-loss ile desteklenmelidir.
EMA Up/Nötr/Down Durumları için Otomatik Skor Sistemi (Öneri)
Aşağıdaki gibi basit bir puanlama sistemiyle bu formasyonları otomatik tespit edebilirsiniz:
Koşul Skor
EMA(5) > EMA(8) +1
EMA(8) > EMA(13) +1
EMA(5) < EMA(8) -1
EMA(8) < EMA(13) -1
Toplam skor +5 ve üzeriyse: EMA Up
Toplam skor -5 ve altındaysa: EMA Down
Diğer durumlar: EMA Nötr
Bu sistem, Python veya TradingView Pine Script ile kolayca kodlanabilir. Sonuç EMA göstergeleri, trendin yönünü ve gücünü anlamak için son derece değerlidir. Ancak tek başlarına değil, fiyat yapısı, hacim ve diğer indikatörlerle birlikte değerlendirilmelidir.
EMA Up: Güçlü trend devamı, trend takip stratejileri için fırsat.
EMA Nötr: Kararsızlık, yatay piyasa; bekle veya osilatörlerle işlem yap.
EMA Down: Güçlü düşüş, satış baskısı yüksek; alım için risklidir.
Ek: Pine Script Örneği (TradingView)
pinescript kodu
ema5 = ta.ema(close, 5) ema8 = ta.ema(close, 8) ema13 = ta.ema(close, 13) ema21 = ta.ema(close, 21) ema_up = ema5 > ema8 and ema8 > ema13 and ema13 > ema21 ema_down = ema5 < ema8 and ema8 < ema13 and ema13 < ema21 plotshape(ema_up, location=location.belowbar, color=color.green, style=shape.triangleup, title="EMA Up") plotshape(ema_down, location=location.abovebar, color=color.red, style=shape.triangledown, title="EMA Down")
Son Yorumlar