Compliance 1

Bank of America (BoFA) gibi büyük finansal kurumların robotları (otomatik alım-satım sistemleri, “trading bots”) çok katmanlı, yüksek teknolojiye dayalı ve sürekli güncellenen yapılarla çalışır. Aşağıda bu robotların nasıl çalıştığını ana başlıklarla özetleyeceğim.

1. Veri Toplama (Data Ingestion)

• Gerçek zamanlı fiyat verisi (Level 1/2 order book, tick-by-tick).
• Temel veriler: bilanço, gelir tablosu, makroekonomik göstergeler.
• Haber akışı: Reuters, Bloomberg, sosyal medya sentiment analizi.
• Alternatif veriler: uydu görüntüleri, lojistik verileri, tüketici verisi.

2. Algoritma Türleri

a. Statistical Arbitrage (StatArb)

• Farklı piyasalardaki fiyat sapmalarından kar elde etmeye çalışır.
• Cointegration, mean reversion, pairs trading gibi yöntemler kullanılır.

b. Market Making

• Alım ve satım arasında sürekli fiyat teklifi verir.
• Hızlı işlem (latency < 1 ms) ile küçük farklardan kâr sağlar.

c. Trend Following / Momentum

• Teknik göstergeler (EMA, RSI, MACD) veya fiyat hareketleriyle pozisyon açar.
• Genellikle daha uzun zaman dilimlerine dayanır.

d. Machine Learning ve AI

• Derin öğrenme, reinforcement learning gibi tekniklerle karar verir.
• Örn: LSTM ile zaman serisi tahmini, transformer ile haber analizi.

e. Execution Algoritmaları

• VWAP, TWAP, POV gibi algoritmalar büyük emirleri piyasa etkisi yaratmadan parçalara bölerek işler.

3. Karar Alma ve Uygulama Süreci

1. Sinyal üretimi: Model, al/sat/sus gibi kararlar üretir.
2. Risk kontrolü: Pozisyon boyutu, kaldıraç, stop loss limitleri kontrol edilir.
3. Order Routing: En uygun borsaya veya likidite sağlayıcısına yönlendirilir.
4. Gerçek zamanlı izleme: Tüm sistem anlık olarak izlenir, anomaliler tespit edilir.

4. Yapısal Özellikler

• Ultra düşük gecikme: New York–London arası fiber-optik hatlar veya mikrodalga iletişim.
• Kolokasyon: Borsa sunucularına fiziksel olarak en yakın lokasyonlarda işlem yapılır.
• Yüksek frekanslı işlem (HFT): Milyonlarca işlem/gün mümkün.

5. Denetim ve Uyum (Compliance)

• Algoritmalar sürekli olarak düzenleyici kurallara uygunluk açısından izlenir.
• Anormal davranışlar (manipülasyon, spoofing) algoritma tarafından engellenir.

6. Geliştirme Süreci

• Kuant analistleri, yazılımcılar ve risk yöneticileri birlikte çalışır.
• Algoritmalar önce backtest, sonra paper trading, en son da canlı işlem ortamına alınır.

Örnek Kullanılan Teknolojiler:

• Python, C++, Java: Algoritma geliştirme
• KDB+/q, Redis: Hızlı veri erişimi
• TensorFlow, PyTorch: Yapay zeka modelleri
• FIX protokolü: Emir iletimi
• GPU/FPGA: Yüksek işlem gücü için